Usluge vazduhoplovne meteorolgije (MET)
Vazduhoplovna meteorologija je grana meteorologije, koja posebnim informacijama o stanju atmosfere i prognozama, doprinosi sigurnosti i ekonomičnosti u vazdušnom saobraćaju. Ona takođe proučava uticaj meteoroloških elemenata i pojava na vazduhoplove, njihovu tehniku i eksploataciju.
Vazduhoplovstvo je pospješilo i usmjerilo razvoj meteorologije, postavljajući pred ovom naukom određene standarde koji vazduhoplovnu meteorologiju čine drugačijom od ostalih vidova ove prirodne nauke. Te specifičnosti se odnose na pojave koje u velikoj mjeri utiču na sigurnost vazdušnog saobraćaja i njegovu redovitost, a to su jaki vjetrovi, turbulecije, grmljavine, zaleđivanje na vazduhoplovu, nagle promjene vidljivosti, itd
S obzirom na to, u svijetu je došlo do organizovanja meteoroloških vazduhoplovnih službi na aerodromima, kao i do osnivanja nacionalnih, regionalnih i svjetskih meteoroloških centara za potrebe vazduhoplovstva.
Organizacija i djelatnost civilnog vazduhoplovstva u međukontinentalnim okvirima, kao i meteorološko obezbjedjenje letenja vazduhoplova, ne bi se moglo zamisliti bez saradnje svih zemalja učesnica u vazdušnom saobraćaju. Zato međunarodne organizacije ICAO i WMO aktivno sarađuju po svim pitanjima izbora i distribucije meteoroloških podataka i informacija koje su od vitalnog interesa za letenje vazduhoplova. ICAO izražava potrebe za meteorološkim podacima i informacijama koje dolaze od strane korisnika u vazdušnom saobraćaju, a WMO daje naučna i stručna obrazloženja o mogućnosti udovoljenja traženih zahtjeva i potreba u vidu preporuka, pravila, obaveza kao i različitih instruktivnih materijala koji su obavezni za sve zemlje njene članice.
Vazduhoplovno meteorološko osoblje, koje čine vazduhoploni meteorološki prognostičari i vazduhoplovno meteorološki tehničari stacionirani na aerodromima Tivat i Podgorica, zaduženo je za praćenje razvoja vremena u svojoj oblasti nadležnosti, prijem analitičkog i prognostičkog materijala, kontinuirano analiziranje i intepretiranje meteoroloških usluga koje podrazumijevaju: vazduhoplovno-meteorološka osmatranja i izvještaje, neprekidno praćenje meteoroloških uslova na aerodromu, vazduhoplovno-meteorološke prognoze i upozorenja, brifing, konsultacije i dokumentaciju za let, snabdjevanje vazduhoplovnih korisnika potrebnim meteorološkim informacijama i razmjenu meteoroloških informacija.
Sam pojam meteoroloških informacija obuhvata:
- prognozu vjetra, temperature i vlage na visini;
- nivo tropopauze i temperatura na tom nivou;
- smjer i brzinu maksimalnog vjetra i nivo leta na kojem se on javlja;
- SIGWX meteoroloških pojava;
- Cumulonimbus, zaleđivanje i turbulenciju;
- METAR ili SPECI izvještaje;
- TAF i TREND prognoze;
- SIGMET, AIRMET;
- eGAFOR prognoze;
- upozorenja za aerodrom;
- meteorološke satelitske slike;
- meteorološke informacije sa zemaljskog radara;
- savjetodavne informacije o visinskom vremenu.
Usluge vazduhoplovne meteorologije pružaju se za čitavu teritoriju Crne Gore, kao i za međunarodne vode gdje je za pružanje ovih usluga odgovorna Crna Gora, od strane Kontrole letenja Srbije i Crne Gore – SMATSA doo Beograd.
Odsjek za komunikacijsko, navigaciono, nadzorno i informatičko obezbjeđenje usluga u vazdušnom saobraćaju (CNSI) i usluge vazduhoplovne meteorologije (MET) u sektoru za sigurnost vazdušne plovidbe u Agenciji za civilno vazduhoplovstvo, između ostalog, obavlja poslove koji se odnose na nadzor pružanja MET usluge u sklаdu sа standardima i preporukama ICAO Aneksa 3 i SARPS i nаciоnаlnоm MET regulаtivоm, obuhvatajući usluge i tehničke sisteme vazdušnog saobraćaja kojima se vazduhoplovima obezbjeđuju meteorološke prognoze, upoznavanje sa meteorološkom situacijom, osmatranje, kao i ostale meteorološke informacije i podaci za korišćenje u vazduhoplovstvu; predlаže uslоve zа оrgаnizоvаnje službi MET i definiše pоstupke аutоrizаciјe, nаdzоrа u funkciоnisаnju, mоnitоrisаnje i primjenu prоpisа zа službe MET, učestvuјe u međunаrоdnој kооrdinаciјi i kооperаciјi kоја se оdnоsi nа MET. Vrše se pоslоvi provjere i nadzora koji se оdnоse nа pružanje usluga vazduhoplovne meteorologije u sklаdu sа propisima, predlаže uslоve zа оrgаnizоvаnje, odnosno priprema stručne osnove u oblasti pružanja usluga vazduhoplovne meteorologije i druge pоslоve, iz ove oblasti.
